Συναντήσεις Σπάρτης 23 – 27 Φεβρουαρίου
Θα έχουμε ως συνήθως το δοκιμασμένο τριλογικό μοντέλο συναρτημένων σεμιναρίων, όπως το έχω εξηγήσει για φέτος. Το Σάββατο θα μιλήσουμε συμποτικά και προληπτικά για το δίσεκτο έτος.
1/ Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου, 8.30 μ.μ., στο Παλαιό Δημαρχείο
Το Αχαϊκό (Μυκηναϊκό) σύστημα είχε ρηχές καταβολές και περιωρισμένη επίδραση στην Λακεδαίμονα. (Για παράδειγμα ο Αγαμέμνων ελέγχει την περιοχή του Μεσσηνιακού κόλπου. – Τα αρχαιολογικά δεδομένα συνομαρτούν). Πρόκειται πρακτικά για την μοναχική παρουσία του εκ των Πελοπιδών Μενέλαου. Θα εξηγήσω το Τί και το Γιατί.
Αλλά από την Σπάρτη ξεκίνησε η αποδόμηση του όλου Μυκηναϊκού φαινομένου (Τρωικός Πόλεμος). Προς το τέλος της 2ης χιλιετίας π. Χ., κατά τον 12ο αιώνα, το Μυκηναϊκό σύστημα καταρρέει με την ταυτόχρονη κατάρρευση του συνολικού Συστήματος Ισχύος και Πολιτισμού του Κεντρικού Πεδίου της Ιστορίας (Χετιτική αυτοκρατορία, Μεσανατολική Αρχή, Φαραωνική Αίγυπτος). Εξηγητέο και εδώ το Τί και το Γιατί.
Και συμβαίνει στον εστιακό τόπο της ιστορίας η Κάθοδος των Δωριέων. Αρχίζει να στήνεται ο απόλυτος Άξονας της Ιστορίας με τους Δωριείς της Λακεδαίμονος στην Σπάρτη. Οι αγέρωχες και ανυπόταχτες ορδές των παλληκαριών του Απόλλωνα κουβαλούσαν το πνεύμα του Νεασμού σαν συστατικό βίωμα της ύπαρξής τους.
Θα παρακολουθήσουμε αυτήν την φορά τα πρώτα βήματα της ανάπτυξης του βιώματος αυτού στον τόπο του πεπρωμένου του – ουσιαστικά διαφορετικής από τις εξελίξεις στις άλλες περιοχές Δωρικής παρουσίας στην Πελοπόννησο, – προς τις μορφές που το εκφράζουν σε όλα τα πεδία της ανθρώπινης ύπαρξης, στον βιοτικό και υψηλό πολιτισμό του Σπαρτιατικού, αυθεντικά Δωρικού, Τρόπου.
Ο τίτλος της ομιλίας μου στο πρόγραμμα δείχνει τον στόχο της:
Η Δωρική Πνοή – Κουρητικές Αγέλες του Απόλλωνα
(Μοναχική Πορεία της Σπάρτης
στους τρεις Χειμερινούς Αιώνες, ~ 1104 – 823 π. Χ.)
*
2/ Κυριακή 25 Φεβρουαρίου, 8.30 μ.μ., στο Παλαιό Δημαρχείο
Μελετούμε το πρόβλημα του ανθρώπου: ο τρόμος του χρόνου, η φρίκη της ματαιότητας, το νόημα της ύπαρξης. Η ιστορία είναι η διαδικασία επίλυσης αυτού του μεγαπροβλήματος που προκαλεί την ανθρώπινη ταραχή. Αναλύσαμε τις δύο πρώτες προσεγγίσεις λύσης του αινίγματος, την αρχή της χθόνιας γονιμότητας (περιοδικότητα, Μεγάλη Μητέρα, κύκλος γέννησης και θανάτου, γεωργία, Μεγάλα Μυστήρια, Νεολιθική Επανάσταση, χωριό) και την αρχή της βίας της δύναμης (σταθερή τάξη, Κύριος των Δυνάμεων, τεκτονική δημιουργικότητα, βιοτεχνία και εμπόριο, λατρεία υψηλών τόπων, Μεταλλική Επανάσταση, αυτοκρατορία).
Θα αναλύσουμε τώρα πάλι την τελική λύση στο Αίνιγμα της ύπαρξης κατά τις κοσμοϊστορικές του διαστάσεις. Σε αυτό συνίσταται η Δωρική ουσία της τρίτης και τελεσφόρου Επανάστασης, αυτής του πολιτισμικού Ελληνισμού (αιωνιότητα, Κούρος του «τέλους», έρως του κάλλους, υψηλός πολιτισμός τέχνης και ποίησης, εορταστική παιδιά του βίου, ανακτορεία του Ανθού, Ελληνική πόλη). Θα δούμε τί σημαίνουν αυτά για τον ησυχασμό του ανθρώπου.
Ο θεματικός τίτλος έχει ορισθεί στο πρόγραμμα:
Η Λύση:
το «Τέλος» του Όντος, Άνθος της Αιωνιότητας
*
4/ Δευτέρα, 26 Φεβρουαρίου, 8.30 μ.μ. στο Παλαιό Δημαρχείο
¨Όπως έγραψα την προηγούμενη φορά:
«Στο φετινό συμπληρωματικό πρόγραμμα εστιάζουμε την ερευνητική προσοχή μας στις δύο χαρακτηριστικώτερες φανερώσεις του Δωρικού πνεύματος στην Σπαρτιατική του αυθεντικότητα, στην γλυπτική και στο μέλος (ποίηση – μουσική – χορός). Η πλαστική και η λυρική μορφή απο-καλύπτουν πλήρως και χωρίς υπόλοιπο κρυφιότητας το απόλυτο Είναι της θεότητας κατά την ουσία του πολιτισμικού Ελληνισμού. Η Μορφή του Φαίνεσθαι αποτελεί το Κάλλος του Είναι».
Μίλησα ήδη για τις Απαρχές, τις Προαρχές και την Αρχή της ιδιότυπης ιστορίας της Αποκάλυψης του Είναι στο Κάλλος από την Σπαρτιατική Μορφοποίηση στην Κλασσική Μορφή. Άφησα την προηγούμενη φορά έξω από την ανάλυση της Αρχής της διαδικασίας τον Ομηρικό Ύμνο στον Απόλλωνα. Θα αρχίσω αυτήν την Δευτέρα από αυτόν. Και θα συνεχίσω ταιριαστά με την μελέτη της Οικείωσης, της αφομοίωσης δηλαδή από το νέο πνεύμα του Δωρικού «τέλους» του επικού και διηγηματικού τρόπου, του συνειλημμένου στον χρόνο.
Ενδεικτικός είναι ο προγραμματικός θεματικός τίτλος της ομιλίας μου:
Η Λυρική Μεταμόρφωση του Επικού
και η Πλαστική Στάση στον Χρόνο:
Στησίχορος και οι Αρχαϊκές Ανάγλυφες Μετόπες
Οι αναπτύξεις μου τις Δευτέρες συνοδεύονται πάντα από την προβολή και την ανάλυση των σχετικών εικαστικών έργων τέχνης.
***