Σε μια εποχή όπου η παγκόσμια γεωπολιτική αστάθεια εντείνεται καθημερινά – με την Ουκρανία να φλέγεται, τη Μέση Ανατολή να σείεται και την Ασία να οπλίζεται – ο κίνδυνος ενός πυρηνικού επεισοδίου δεν αποτελεί πλέον μακρινό, θεωρητικό σενάριο. Αντιθέτως, η σκιά ενός πυρηνικού ατυχήματος ή ακόμα και μιας εχθρικής ενέργειας με πυρηνικά μέσα, έχει επιστρέψει απειλητικά στο προσκήνιο. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα εμφανίζεται πλήρως απροετοίμαστη.
Η απουσία σχεδίου: Μια εθνική αδράνεια
Ενώ πολλές χώρες της Ευρώπης και του κόσμου έχουν ενσωματώσει την αντιμετώπιση πυρηνικών συμβάντων στον πυρήνα των σχεδίων Πολιτικής Προστασίας τους, η Ελλάδα βρίσκεται τραγικά πίσω. Τα παραδείγματα είναι αποκαλυπτικά:
- Γερμανία: διανέμει ενημερωτικά φυλλάδια, προτρέπει στην αποθήκευση τροφίμων και φαρμακευτικού ιωδίου.
- Γαλλία: εφαρμόζει το σχέδιο ORSEC-Rad για μαζική προστασία του πληθυσμού.
- Αυστρία: διαθέτει εθνικό σύστημα διανομής ιωδίου.
- Ολλανδία, Βέλγιο, Φινλανδία, Ελβετία: διατηρούν ενημερωμένους χάρτες καταφυγίων, σενάρια εκκένωσης και εκστρατείες ενημέρωσης.
- ΗΠΑ και Ιαπωνία: παρέχουν οργανωμένη εκπαίδευση για τους πολίτες και τα σχολεία.
Και στην Ελλάδα; Απόλυτη σιωπή.
Η Πολιτική Προστασία της χώρας – από την κεντρική διοίκηση έως και τοπικό επίπεδο – παραμένει, δυστυχώς, ένα πεδίο θεσμικής σύγχυσης, επιχειρησιακής αναποτελεσματικότητας και συστηματικής αδιαφορίας. Παρά την ύπαρξη ενός θεωρητικού Εθνικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας για πυρηνικά ή ραδιολογικά συμβάντα, στην πράξη δεν έχει γίνει τίποτα από τα απολύτως απαραίτητα:
- Δεν υπάρχει καμία ενημερωτική εκστρατεία για τους πολίτες.
- Δεν έχει αναπτυχθεί ή δημοσιοποιηθεί κανένα τοπικό επιχειρησιακό σχέδιο.
- Δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία εκπαίδευση μαθητών ή εθελοντών.
- Δεν έχει ενεργοποιηθεί κανένας μηχανισμός διανομής ιωδίου.
- Κανείς δεν γνωρίζει πού βρίσκονται τα καταφύγια ή αν υπάρχουν καν.
Η εικόνα είναι εφιαλτική. Και την ίδια στιγμή, ο Πρωθυπουργός δηλώνει στους Financial Times την ετοιμότητα της Ελλάδας να ενταχθεί στην «πυρηνική συμμαχία», χαρακτηρίζοντας την πυρηνική ενέργεια «καθαρή τεχνολογία» και «λύση για το ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα»…
Η Οικολογική Συμμαχία προειδοποιεί και καλεί σε δράση
Η Οικολογική Συμμαχία είναι – δυστυχώς – ο μόνος πολιτικός φορέας που δείχνει να ευαισθητοποιείται πραγματικά μπροστά στην πυρηνική απειλή. Θυμίζει, με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, ότι η πυρηνική ενέργεια και ο πυρηνικός κίνδυνος δεν είναι μια ακαδημαϊκή συζήτηση ή ένα μελλοντικό σενάριο. Είναι μια παρούσα, σοβαρή και υπαρκτή απειλή. Και είναι ηθικά και πολιτικά εγκληματικό να αγνοείται.
Ένα πυρηνικό συμβάν – είτε ατύχημα είτε επίθεση – δεν καταστρέφει μόνο ανθρώπινες ζωές. Καταστρέφει οικοσυστήματα, γεωργικές ζώνες, υδάτινα αποθέματα και αφήνει ραδιενεργό αποτύπωμα για δεκαετίες. Καμία οικονομία, καμία κοινωνία, καμία γενιά δεν μπορεί να αντέξει ένα τέτοιο πλήγμα.
Για αυτό, η Οικολογική Συμμαχία απευθύνει δημόσια έκκληση:
- Προς την Ελληνική Πολιτεία: Να εκκινήσει άμεσα εθνική καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού για τον πυρηνικό κίνδυνο.
- Προς το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας: Να εκπονήσει και να εφαρμόσει αναθεωρημένα, ρεαλιστικά και άμεσα εφαρμόσιμα σχέδια διαχείρισης πυρηνικών συμβάντων.
- Προς το Υπουργείο Υγείας: Να δημιουργήσει σχέδιο διανομής φαρμακευτικού ιωδίου με βάση διεθνή πρότυπα.
- Προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης: Να εντάξουν τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος στα τοπικά επιχειρησιακά τους σχέδια Πολιτικής Προστασίας.
Πρόληψη ή Μετάνοια;
Είναι γνωστή η ρήση: «Είναι πιο εύκολο να προλαμβάνεις παρά να θεραπεύεις». Στην περίπτωση του πυρηνικού κινδύνου, δεν πρόκειται για απλή προτροπή. Πρόκειται για όρο επιβίωσης. Η οικολογική μετάβαση δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς μια σταθερή κουλτούρα πρόληψης, που να βασίζεται όχι στον φόβο, αλλά στη γνώση, την ετοιμότητα και την υπευθυνότητα.
Η Οικολογική Συμμαχία θα συνεχίσει να φωνάζει για τα αυτονόητα. Ελπίζοντας πως, πριν να είναι πολύ αργά, η Πολιτεία θα αφυπνιστεί. Γιατί η προστασία της ζωής – κάθε ζωής – είναι το πρώτο και ύστατο μέτρο κάθε πραγματικής πολιτικής.
Ρώτα το ChatGPT