Με αφορμή την πρόσφατη καταδίκη της Ελλάδας από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (υπόθεση C-128/24), λόγω της αποτυχίας συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την Οδηγία 2014/89/ΕΕ για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, ο Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, καθ. Γιάννης Μανιάτης, κατέθεσε σχετική ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ένα Κρίσιμο Εργαλείο για τη Βιώσιμη Θαλάσσια Ανάπτυξη
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αποτελεί βασικό εργαλείο για την ορθολογική και βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων, με στόχο την αρμονική συνύπαρξη οικονομικών δραστηριοτήτων και περιβαλλοντικής προστασίας. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας απέτυχε να υλοποιήσει ένα ολιστικό σχέδιο για τις θαλάσσιες ζώνες ευθύνης της χώρας, συνεχίζοντας μια αρνητική παράδοση καθυστερήσεων και παραλείψεων.
Προφάσεις και Ευθύνες
Η υπογραφή της Συμφωνίας για την ΑΟΖ με την Αίγυπτο τον Αύγουστο του 2020 χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για την καθυστέρηση, ωστόσο το Δικαστήριο απέρριψε αυτό το επιχείρημα. Όπως ξεκαθαρίστηκε, τα κράτη-μέλη έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό και να τον αναπροσαρμόσουν αργότερα, βάσει μελλοντικών διμερών συμφωνιών. Η Ελλάδα είχε στη διάθεσή της σχεδόν τρία χρόνια από την υπογραφή της συμφωνίας για να συμμορφωθεί — και δεν το έπραξε.
Ένα Χρονικό Αδιαφορίας και Καθυστερήσεων
Η πορεία προς την καταδίκη περιλαμβάνει μια σειρά από προειδοποιήσεις και ευκαιρίες που η ελληνική κυβέρνηση αγνόησε:
- 31 Μαρτίου 2021: Καταληκτική ημερομηνία συμμόρφωσης των κρατών-μελών με την Οδηγία.
- 2 Δεκεμβρίου 2021: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποστέλλει επίσημη προειδοποίηση στην Ελλάδα.
- 1 Φεβρουαρίου 2022: Η Ελλάδα δηλώνει πρόοδο χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα.
- 19 Απριλίου 2023: Η Επιτροπή κρίνει ανεπαρκή την ελληνική απάντηση και καλεί σε συμμόρφωση εντός δύο μηνών.
- 7 Ιουνίου 2023: Η Ελλάδα δηλώνει ότι θα χρειαστεί ακόμη… τρία χρόνια για να ολοκληρώσει τον σχεδιασμό.
- 19 Ιουνίου 2023: Χάνεται και η δεύτερη προθεσμία. Η δικαιολογία της πολυπλοκότητας των ΑΟΖ καταρρίπτεται από την Επιτροπή.
- 21 Δεκεμβρίου 2023: Η Ελλάδα παραπέμπεται επίσημα στο Δικαστήριο.
- 27 Φεβρουαρίου 2025: Το Δικαστήριο καταδικάζει την Ελλάδα και την υποχρεώνει στην κάλυψη των δικαστικών εξόδων.
Δεν Είναι η Πρώτη Φορά…
Η Ελλάδα είχε καταδικαστεί ξανά τον Δεκέμβριο του 2020 για παραβίαση της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ σχετικά με την προστασία των οικοτόπων και της βιοποικιλότητας στις περιοχές Natura. Η επαναλαμβανόμενη αμέλεια της χώρας να προστατεύσει τις φυσικές της περιοχές και να σεβαστεί το ενωσιακό δίκαιο δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για τη συνολική στρατηγική περιβαλλοντικής διακυβέρνησης.
Η Παρέμβαση Μανιάτη στην Επιτροπή
Ο Γιάννης Μανιάτης, με γνώμονα την ανάγκη άμεσης συμμόρφωσης, απευθύνει τα εξής ερωτήματα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
- Έχει η ελληνική κυβέρνηση εγκρίνει και κοινοποιήσει διορθωτικά μέτρα μετά την καταδικαστική απόφαση;
- Ποια επιπλέον μέτρα προτείνει η Επιτροπή για την εφαρμογή της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ από την Ελλάδα;
Ο Ευρωβουλευτής επισημαίνει ότι η ολοκλήρωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού είναι ακόμη πιο κρίσιμη σε χώρες με εκτεταμένες ακτογραμμές και σοβαρές περιβαλλοντικές προκλήσεις, όπως η Ελλάδα. Η προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και η διατήρηση της βιοποικιλότητας δεν μπορεί να συνεχίσει να παραπέμπεται στο μέλλον.
Απειλή Προστίμων
Εάν η Ελλάδα δεν συμμορφωθεί άμεσα με την απόφαση του Δικαστηρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει το δικαίωμα δεύτερης παραπομπής. Σε αυτήν την περίπτωση, η χώρα μας κινδυνεύει με την επιβολή υψηλών χρηματικών προστίμων. Είναι ώρα η κυβέρνηση να αναλάβει την ευθύνη και να παρουσιάσει σαφές, εφαρμόσιμο και άμεσο σχέδιο συμμόρφωσης.