Ο Αθλητής του Τάραντα: ποιος ήταν πραγματικά ο ήρωας της χιλιετίας
Ύψος περίπου 1,70 μ. με βάρος 77 κιλά. Ωραία εμφάνιση, σκούρα σγουρά μαλλιά, βαθιά μαύρα μάτια.
Αυτή θα μπορούσε να είναι η περιγραφή οποιουδήποτε αγοριού σήμερα , καθόλου διαφορετικός από τους πιο σταθερούς συμπολίτες μας.
Ωστόσο, αυτός δεν είναι ένας οποιοσδήποτε άνθρωπος. Αυτό που πρόκειται να διαβάσετε είναι η ιστορία ενός χιλιόχρονου ήρωα . Μια ιστορία που μιλάει για δόξα, θάρρος, θυσία .
Όπως πολλοί από τους ήρωες που μεγαλώσαμε αγαπώντας, η ταυτότητά του είναι ένα μυστήριο. Είναι γνωστός σε όλους απλά ως «Αθλητής από τον Τάραντα» .
Ο αθλητής από τον Τάραντα είναι ο μοναδικός αθλητής στον ελληνικό κόσμο του οποίου η ταφή έχει ανακτηθεί πλήρως . Ο σκελετός του αντιπροσωπεύει ένα κειμήλιο ανεκτίμητης αξίας . Σε αυτό το άρθρο θα διαβάσετε τι μας αποκάλυψε ο τάφος του, που βρέθηκε στον Τάραντα , επιτρέποντάς μας να γνωρίσουμε καλύτερα αυτόν τον μυστηριώδη χαρακτήρα.
Ο αθλητής από τον Τάραντα: η ανακάλυψη του τάφου
Ο τάφος του αθλητή στέκεται σήμερα σε μια αίθουσα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου του Τάραντα , αλλά η ανακάλυψή του χρονολογείται πριν από περισσότερα από 50 χρόνια . Βρέθηκε στον Τάραντα στις 18 Δεκεμβρίου 1959 στη via Genova κατά τη διάρκεια κατασκευαστικών εργασιών.
Μέσα στο φέρετρο βρισκόταν ο καλοδιατηρημένος σκελετός ενός άνδρα που πέθανε μεταξύ 500 και 480 π.Χ. , ο οποίος κρατούσε στο αριστερό του χέρι ένα αλάμπαστρον , δηλαδή ένα βάζο με αλοιφή που χρησιμοποιούσαν οι αθλητές. Στην κορυφή του τάφου βρέθηκαν τρεις αμφορείς και κάποια θραύσματα ενός τέταρτου .
Είναι το κύρος του που δικαιολογεί μια τέτοια πανηγυρική ταφή , μια ενιαία μνημειακή ταφή και όχι από κοινού με άλλους συντρόφους. Πράγματι, φαίνεται ότι ήταν κάτι πολύ περισσότερο από πρωταθλητής : ένας άνθρωπος ικανός να αγωνιστεί με επιτυχία στις αρένες της Αθήνας και, ως εκ τούτου, τιμημένος σαν θεός.
Ο σκελετός μέσα στον τάφο είναι πλέον ορατός στο MarTA μέσω της αντανάκλασης στους καθρέφτες που είναι τοποθετημένοι πάνω από το φέρετρο. Επομένως, δεν είναι δυνατό να πλησιάσετε πολύ κοντά ή να κοιτάξετε απευθείας στον τάφο, διαφορετικά θα ηχήσει ένας μικρός συναγερμός.
Ο αθλητισμός στην αρχαία Ελλάδα
Εκείνη την εποχή, η θρησκευτική αφοσίωση εκφραζόταν μέσω της σκληρής προπόνησης και της βελτίωσης της φυσικής κατάστασης. Μια ζωή αποκλειστικά αφιερωμένη στον αθλητισμό , φτιαγμένη από κόπο, ιδρώτα και πειθαρχία, ήταν η μεγαλύτερη θυσία που μπορούσε να γίνει στους θεούς.
Ένας επιτυχημένος αθλητής είχε στην κατοχή του ένα κύρος συγκρίσιμο με τα σημερινά αστέρια . Οι μαχητές ήταν φοβισμένοι και σεβαστοί, και η νίκη ήταν το σύμβολο της υπέρτατης δόξας , της μεγαλύτερης δημόσιας αναγνώρισης που θα μπορούσε να επιδιώξει ένας άνθρωπος.
Αυτός ήταν ένας τραχύς και βίαιος , κυρίως ανδρικός κόσμος. Οι γυναίκες δεν επιτρεπόταν να συμμετέχουν σε αθλητικούς αγώνες, με την ποινή του θανάτου. Οι αθλητές συμμετείχαν ξεντυμένοι προς τιμήν της Ελλάδας και των θεών.
Η ανάγκη να αφιερωθεί πολύς χρόνος στην εκπαίδευση και η χρήση τεράστιων οικονομικών πόρων για φυσική προετοιμασία επέτρεψε να λάβουν μέρος μόνο μέλη των πλουσιότερων τάξεων. Ως εκ τούτου, ο αθλητής από τον Τάραντα έπρεπε να είναι ευγενής καταγωγής .
Ο αθλητής από τον Τάραντα: η φυσική εμφάνιση
Ο σκελετός έφτασε σήμερα σε άψογη κατάσταση και δεν λείπουν μέρη. Αυτό επέτρεψε την αναδόμηση των χαρακτηριστικών του : έναν άνδρα ψηλότερο από τον μέσο όρο της εποχής, με δυνατή και ογκώδη σωματική διάπλαση, με φαρδιούς ώμους, ισχυρούς μύες της πλάτης και των χεριών και εκρηκτικά πόδια.
Ο Gaspare Baggieri , ένας ανθρωπολόγος με ειδίκευση στα αρχαία ευρήματα, μελέτησε τα λείψανα του αθλητή και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν ένα άτομο που ήταν πολύ προσεκτικό στη φυσική κατάσταση . Το πρόγραμμα προπόνησής του ήταν εξαιρετικά μακρύ και αυστηρό.
Τα λαχανικά και τα δημητριακά ήταν η κύρια τροφή των προγόνων μας που, μακροπρόθεσμα, θα μπορούσαν να προκαλέσουν τη φθορά των δοντιών. Ο αθλητής μας, από την άλλη, έχει τέλεια δόντια , σαφή ένδειξη της κατάστασης της υγείας του.
Άλλες ενδείξεις για τον αθλητή από τον Τάραντα έρχονται σε εμάς από τον τρόπο που θάφτηκε και, ειδικότερα, από τα 4 αγγεία που τοποθετήθηκαν στις γωνίες του φέρετρου: στην πραγματικότητα πρόκειται για αμφορείς που χρησιμοποιούνται για την επιβράβευση των νικητών, το αντίστοιχο του τρέχοντος χρυσού μετάλλια . Ωστόσο, δεν αποδίδονται στους Ολυμπιακούς Αγώνες αλλά σε άλλους τύπους αρχαίων αγώνων: στους Παναθηναϊκούς αγώνες (είναι εύλογο να υποθέσουμε ότι συμμετείχε και στους Ολυμπιακούς αγώνες, αλλά δεν είναι καθιερωμένο).
Οι αμφορείς, κατασκευασμένοι κατόπιν παραγγελίας και κομψά διακοσμημένοι, θεωρήθηκαν βραβεία ανεκτίμητης αξίας . Δόθηκαν στον νικητή ενός διαγωνισμού μαζί με άλλους ακόσμητους αμφορείς , γεμάτους με λάδι από τους ελαιώνες που ήταν αφιερωμένοι στη θεά Αθηνά.
Κάθε νικητής έλαβε έως και 100 αμφορείς , που ισοδυναμούν με χιλιάδες λίτρα ελαιόλαδου, με εκτιμώμενη αξία συγκρίσιμη με τις σημερινές μας 75 χιλιάδες ευρώ .
Τα εκλεπτυσμένα σχέδια των παναθηναϊκών αμφορέων αναπαρήγαγαν σκηνές των διαγωνισμών για τους οποίους δόθηκαν ως βραβεία. Αυτό λοιπόν μας κάνει να καταλάβουμε σε ποιες δοκιμασίες ο αθλητής μας ήταν ο νικητής.
Πένταθλο: σε τι διέπρεψε ο Αθλητής από τον Τάραντα
Μετά από προσεκτική αποκατάσταση, οι αμφορείς αποκάλυψαν ότι ο αθλητής από τον Τάραντα πρέπει να συμμετείχε στις πολύ σκληρές δοκιμασίες του Πεντάθλου , που περιελάμβαναν 5 διακριτούς κλάδους: άλμα εις μήκος, δισκοβολία, ακοντισμό, πάλη, τρέξιμο.
Μάλιστα, οι αναλύσεις του γιατρού Μπαγκιέρι αποκάλυψαν ότι η οστική δομή και η μυϊκή ανάπτυξη του αθλητή από τον Τάραντα ταίριαζε απόλυτα στη δισκοβολία, αναμφίβολα την κύρια δραστηριότητά του .
Η ανάπτυξη του κάτω ποδιού υποδηλώνει επίσης ότι ήταν πολύ επιδέξιος στο άλμα εις μήκος : μεγάλες, συμπαγείς και στιβαρές κνήμες αποδεικνύουν ότι ήταν επομένως εξαιρετικός άλτης . Μέσω μιας προσομοίωσης, ήταν ακόμη δυνατό να ανακατασκευαστεί πόσο μακριά μπορούσε να πηδήξει ο αθλητής από τον Τάραντα, δηλαδή μέχρι τα 3 μέτρα.
Ένας από τους αμφορείς αποκαλύπτει τη συμμετοχή του στην αρματοδρομία , έναν άγριο ανταγωνισμό σε σημείο που ο αμαξάς μπορεί να μην είχε φτάσει στο τέλος του αγώνα. Ωστόσο, το πιθανότερο είναι ότι ο αθλητής από τον Τάραντα δεν αγωνίστηκε ο ίδιος και ότι παρέλαβε τον αμφορέα ως ιδιοκτήτης του νικητηρίου άρματος .
Ο θάνατος του Αθλητή από τον Τάραντα
Ο αθλητής από τον Τάραντα αναγκάστηκε να πληρώσει βαρύ τίμημα για την επιτυχία που σημείωσε. Μάλιστα, ενδείξεις πρόωρης φθοράς έχουν ανιχνευθεί μεταξύ των αρθρώσεων της ωμοπλάτης . Φαίνεται λοιπόν ότι η αρθρίτιδα ανάγκασε τον αθλητή να αποσυρθεί.
Η σκληρή προπόνηση και η υπερβολική σωματική προσπάθεια τον οδήγησαν σε εξάντληση και θάνατο σε νεαρή ηλικία , μεταξύ 27 και 35 ετών.
Σήμερα, τα λείψανά του μας δίνουν την εικόνα ενός ανθρώπου ικανού να ανταγωνιστεί στα υψηλότερα επίπεδα και μας δίνουν μαρτυρία για ένα εξαιρετικό παρελθόν , που παρέμεινε άγνωστο για 2500 χρόνια.
Το Μουσείο του Τάραντα, γνωστό σε όλο τον κόσμο για τα εκλεπτυσμένα αντικείμενα του χρυσοχόου (σκουλαρίκια, περιδέραια, δαχτυλίδια, τιάρες, στέφανα) που βρίσκονται στις νεκροπόλεις του, μπορεί λοιπόν να υπερηφανεύεται για ένα άλλο πολύ σημαντικό κειμήλιο της αρχαιότητας , για το οποίο όλοι οι κάτοικοι του Τάραντα πρέπει να είναι περήφανοι.